پاسخ های رشدی و فیزیولوژیکی گیاه ذرت (Zea mays L. ) به مس و نیکل

      مس و نیکل از عناصر ریز مغذی در گیاهان هستند که در حفظ متابولیسم طبیعی و رشد گیاه دارای نقش اساسی می باشند، ولی مازاد آنها نیز بر بسیاری از عملکردهای فیزیولوژیکی اثر بازدارندگی دارد.  در این مطالعه، گیاهان ذرت کشت شده در شرایط هیدروپونیک با سولفات مس (0، 50 و 100 میکرومولار) و سولفات نیکل(0، 100 و 200 میکرومولار) تیمار شدند. تغییرات پارامترهای رشدی و بیوشیمیایی در ریشه ها و اندام هوایی گیاهان مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعات نشان داد که با افزایش غلظت مس و نیکل وزن خشک ریشه (27 تا 52 درصد) و اندام هوایی (24 تا 62 درصد)، طول اندام هوایی (9 تا 46 درصد) و ریشه ها (14 تا 37 درصد)، محتوای رنگیزه ای (کلروفیلa، 14 تا 67 درصد، کلروفیل b، 32 تا 79 درصد و کاروتنوئیدها، 25 تا 74 درصد)، احیاء دی کلروفنل ایندوفنل (48 تا 67 درصد) نسبت به شاهد کاهش یافت در صورتیکه درصد نشت یون پتاسیم (5 تا 30 برابر) و نشت قندهای محلول (5/0 تا2 برابر)، مالون دی آلدئید(MDA) به عنوان شاخص پراکسیداسیون چربی (54 تا 190 درصد در اندام هوایی و 48 تا 152 درصد در ریشه ها)، مرگ سلولی (5 برابر) و محتوای پرولین (9 تا 107 درصد در اندام هوایی و 12 تا 29 درصد در ریشه ها) نسبت به شاهد افزایش یافت. بیشترین تاثیر در فاکتورهای فوق در تیمار 200 میکرو مولار نیکل + 100 میکرو مولار مس مشاهده گردید. نتایج نشان داد که  بر هم کنش توام مس و نیکل تاثیرات همیاری بر روی هم داشته و اثر همدیگر را تشدید کردند.